-
1 урман чыпчыгы
зоол. завиру́шка лесна́я -
2 урман
сущ.; в разн. знач.лес || лесной; лесо-,катнаш урман — сме́шанный лес
яфраклы урман — ли́ственный лес
ылыслы урман — хво́йный лес
вак урман — ме́лкий лес
каен урманы — берёзовый лес; березня́к
нарат урманы — сосно́вый лес; сосня́к
урман ташу — вози́ть лес
нефть вышкалары урманы — лес нефтяны́х вы́шек
урман кошлары — лесны́е пти́цы
урман үсемлекләре — лесны́е расте́ния
урман сукмагы — лесна́я тропи́нка
урман бүлемтеге — лесосе́ка
урман техникасы институты — лесотехни́ческий институ́т
- урман алдыурманга утын ташымыйлар — (посл.) в Ту́лу со свои́м самова́ром не е́здят (букв. в лес дрова́ не во́зят)
- урман бите
- урман кырые
- урман ахагы
- урман ачыклыгы
- урман баганасы
- урман бете
- урман бөргәне
- урман бүлемтеге
- урман иясе
- урман йолдызагы
- урман какысы
- урман кандаласы
- урман каравылчысы
- урман каратәне
- урман караучы
- урман каргасы
- урман кипкәре
- урман кисентесе
- урман кисү
- урман кисүче
- урман көпшәсе
- урман куелыгы
- урман күгәрчене
- урман мәчесе
- урман саесканы
- урман саклау
- урман сыеры
- урман тавыгы
- урман төпләү
- урман төпләү машинасы
- урман тургае
- урман өрәге
- урман утырту
- урман утырту эшләре
- урман үрдәге
- урман хуҗалыгы
- урман хуҗалыгы җирләре
- урман чыгару
- урман чыпчыгы
- урман шөлдие
- урман эчләп
- урманда үскән••урман әүлиясе — проста́к, простофи́ля
урман иясе (сарыгы, хуҗасы) — миф. ле́ший
-
3 сызгырак
сызгырак чыпчык — зоол. свиристе́ль; см. тж. урман чыпчыгы
-
4 каен
сущ.берёза || берёзовыйурман читендә ап-ак каеннар үсә — на опу́шке ле́са расту́т бе́лые-бе́лые берёзы
каен утыны — берёзовые дрова́
каен тузы — берёзовая кора́, береста́
- каен чыпчыгыкаен урманы — берёзовый лес, березня́к, бере́зник
- каен җиләге -
5 кыр
I сущ.1) в разн. знач. по́ле || полево́йурманнар һәм кырлар — леса́ и поля́
иген кыры — хле́бное по́ле, ни́ва
сугыш кыры — по́ле би́твы
футбол кыры — футбо́льное по́ле
эшчәнлек кыры — по́ле де́ятельности
кыр юлы — полева́я доро́га
кыр эшләре — полевы́е рабо́ты
2) уст. ди́кая приро́да; ди́кое по́ле, степь; пу́стошьул үссә уйга карар, кыз үссә кырга карар — (посл.) сын вы́растет - бу́дет смотре́ть на доли́ны рек, дочь вы́растет - бу́дет смотре́ть в степь (т. е. все разъедутся-разойдутся)
3) вне, что вне поселе́ния || ди́кий, неприручённый, некульту́рный (в противопоставлении с приручёнными, культурными сородичами - о животных и растениях)кыр алмагачы (алмасы) — ди́кая я́блоня
кыр казы — ди́кий гусь
кыр суганы — ди́кий лук
4) мат. гранькубның алты кыры — шесть гра́ней ку́ба
•- кыр билчәне
- кыр җитене
- кыр зәгъфраны
- кыр казагы
- кыр кәҗәсе
- кыр күгәрчене
- кыр тавыгы
- кыр тараканы
- кыр чаганы
- кыр чыпчыгы
- кыр чәчәкләре
- кыр ышыклау
- кыр яраны II сущ.1) разг.; см. кырыйөстәл кырында — на краю́ стола́
юл кырларында — по бока́м доро́ги; обо́чь доро́ги
2) уст.; мат.; см. янөчпочмак кыры — сторона́ треуго́льника
3) разг.; в знач. послелога кырына к ( кому-чему)абыең кырына утыр — сади́сь во́зле ста́ршего бра́та
4) разг.; в знач. послелога кырында о́коло, во́зле ( кого-чего)5) разг.; в знач. послелога кырыннан во́зле, у, ми́мо ( кого-чего)IIIурман кырыннан — ми́мо ле́са
кыр талашу — ре́зко препира́ться; говори́ть друг дру́гу ре́зкости; гру́бо ссо́риться
-
6 чебен
сущ.му́ха || муши́ныйурман чебене бызылдавы — жужжа́ние лесно́й му́хи
нинди чебен тешләде? — кака́я му́ха укуси́ла?
- чебен даруычебен таплары — муши́ные пя́тна
- чебен кош
- чебен үләне
- чебен чыпчыгы••чебен дә рәнҗетмәс — и му́хи не оби́дит
чебен дә очмасын — чтоб му́ха не пролета́ла
чебен дулап тәрәзә вата алмас — пле́тью о́буха не перешибёшь
чебен очканы да ишетелә — (така́я тишина́, что) слы́шно, как му́ха пролети́т
чебен тимәс чер итәр — недотро́га
чебен тоту — безде́льничать
чебенгә чукмар күтәрү — стреля́ть из пу́шки по воробья́м (букв. подня́ть дуби́ну на му́ху)
чебеннән фил ясау — де́лать из му́хи слона́
См. также в других словарях:
үрмәләч — Чыпчыклар отрядыннан агач буйлап аска һәм өскә бик яхшы үрмәли торган кечкенә кошчык, урман чыпчыгы; рус. Поползень … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чикләвек — 1. Каеннар семь. каты кабыклы, ашарга яраклы җимеш (төш) бирә торган куак яки агач; урман чикләвеге. Шул агачның каты кабыклы җимеше 2. Каты кабыклы, күбесенчә ашарга яраклы җимеш (төш) бирә торган берничә төрле агачның яки җимешләренең гомуми… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
имән — Яфраклары челтәр кырыйлы, каты үзагачлы зур юан агач. с. Шул агачтан ясалган. ИМӘН АЛМАСЫ – Имән яфрагында аклы кызыллы кечкенә алма сыман түгәрәк шар; гало. ИМӘН БАРМАК – Баш һәм урта бармаклар арасындагы бармак; ишарә бармак. ИМӘН БОРЫН – Тау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
